Í dag,16. nóvember 2017, eru liðin 100 ár frá því að Gamla höfnin var formlega tekin í notkun. Hafnargerðin byrjaði 8. mars 1913 og lauk 16. nóvember 1917. Hafnargerðin markaði tímamót fyrir uppgang þjóðarinnar og var hún mikil lyftistöng fyrir höfuðborgina. Það má í rauninni segja að hafnargerðin var mikið stórvirki á íslenskan mælikvarða en réttu verkfærin skorti. „Fluttar voru inn tvær eimreiðar ásamt miklum gufukrana til að vinna grjót úr Öskjuhlíð. Grjótið var flutt með lestum niður á Granda og Ingólfsgarð, þar sem það var höggvið til af verkamönnum sem lögðu á sig ótrúlegt erfiði við hleðslu varnargarðanna. Ekki var mikið umleikis í atvinnulífi Reykvíkinga á þessum árum og varð hafnarvinnan því mikilvægur þáttur í bæjarlífinu þar sem Dagsbrún gerði sína fyrstu kjarasamninga vegna hafnarvinnunnar,“ segir Gísli Gíslason hafnarstjóri um ógnarstórt mannvirkið sem margir efuðust um í fyrstu en hefur alla tíð sýnt að margborgaði sig.
Minningarnar eru mikilvægt að varðveita og þótt hlutverk hafnarinnar breytist má mikilvægi hennar ekki minnka, segir Gísli. „Hafnarlíf í miðri höfuðborginni er einstakt og heillandi. Í gamla daga var hafnarrúnturinn sjálfsagður hluti af lífinu en nú hefur hann vaknað að nýju eftir að Faxaflóahafnir sf. opnuðu svæði hafnarinnar sem er eðlilegt að almenningur hafi aðgang að. Önnur svæði þurfa að vera lokuð út frá hinni hörðu hafnarstarfsemi sem þar fer fram. Á sjó og landi er höfnin stór þáttur í bæjarlífinu en til að halda sjarmanum þurfum við að vanda okkur með þróun hafnarinnar til lengri tíma.
Verkamenn í grjótnáminu í Öskjuhlíð við hafnargerðina 1913-1917.
Pioneer-eimreiðin. Við hlið hennar standa eimreiðarstjórarnir Guðmundur Guðmundsson og Páll Ásmundsson.
Blaðamenn og bæjarfulltrúar um borð í eimlestinni í skoðunarferð um athafnarsvæði hafnargerðarinnar í nóvember 1913.
Við upphaf hafnargerðarinnar. Byrjað að leggja Grandagarð.
Steypuvinna við Batterísgarð haustið 1914. Vagnar á teinum og Pioneer-eimvagninn lengst til vinstri.
Minor-eimreiðin með fjölda vagna á Grandagarði. Verkamenn ganga á sliskjum meðfram brautinni en verið er að hvolfa úr nokkrum vögnum til vesturs. Örfirisey í baksýn..
Dýpkunarframkvæmdir hófust með grafvélinni í febrúar 1916.
Seglskip fyrir fullum seglum hefur verið sett upp í fjöru til botnhreinsunar um það leyti sem hafnargerðinni var að ljúka 1917-1918. Langa bryggjan er Zimsensbryggja en austan hennar má greina Björnsbryggju (Frederiksensbryggju). Batterísgarður í baksýn.
Yfirlitsmynd yfir höfnina, tekin úr nýbyggðu húsi Nathans og Olsens (Austurstræti 16) 8. maí 1917. Fjöldi skipa og báta innan hinna nýju hafnargarða. Miðbakki nánast tilbúinn og liggur járnbrautarspor eftir honum.
